Bilişsel Beceriler

Bilişsel beceri, zihinsel süreçleri kullanarak bir görevi yerine getirmek veya bir problemi çözmek için kullanılan bilişsel işlevlere dayanan bir beceri türüdür. Bu beceriler arasında dikkat, hafıza, problem çözme, karar verme, mantıksal düşünme, dil ve yaratıcılık gibi birçok farklı özellik bulunur.

Bilişsel beceriler, genellikle öğrenme, öğretme gibi alanlarda önemlidir. Bunlar, bireylerin günlük hayatta karşılaştığı sorunları çözmelerine, karar vermelerine ve hafızalarını kullanmalarına yardımcı olmaktadır. Ayrıca, bilişsel beceriler, başarılı olmak için olmazsa olmaz bir takım temel becerileri içermektedir. Bilişsel beceri, insanların hayatları boyunca geliştirdiği ve sürekli olarak kullandığı bir yetenektir. Bu beceriler, zihnin aynı anda gelen bilgileri işleme hızı ve karar verme kabiliyeti üzerinde büyük bir etkiye sahiptir.

Bilişsel gelişim anne karnından başlayıp yaşam boyunca devam eder. Bilişsel beceriler, geliştirilebilir ve öğrenilebilir becerilerdir. Bu nedenle, yaş, eğitim düzeyi ve yaşam deneyimi fark etmeksizin, herkesin bu becerileri geliştirmesi mümkündür. Ayrıca sağlıklı bir yaşam tarzı, düzenli uyku, egzersiz, beslenme ve stresten kaçınmak da bilişsel becerilerin sağlıklı kalması için yaşam boyu önemlidir.

Bilişsel Beceriler Nedir?

Bilişsel beceriler, çocukların düşünme, öğrenme, problem çözme, hatırlama, dikkat, dil ve yaratıcılık gibi zihinsel faaliyetlerinde kullandıkları yeteneklerdir. Bilişsel beceri, farklı bakış açılarına sahip olmayı gerektirir. Bu, insanların farklı durumları ve problemleri farklı açılardan görebilmelerini ve analiz edebilmelerini sağlar. Bu nedenle, bilişsel beceri, hayatın her alanında oldukça önemlidir. Bu beceriler, beyindeki çeşitli bölümler arasındaki bağlantılar ve işlevlerle ilişkilidir ve çocukların yaşam kalitesi, öğrenme başarısı, akademik performans ve genel zihinsel sağlığı etkileyebilir.

• Dikkat: Bir görevi yaparken odaklanabilme, dağılmadan çalışabilme, planlı bir şekilde hareket edebilme.

• Hafıza: Akıl yürütme, bilgileri hatırlayabilme, anıları canlandırabilme, geçmiş olayları hatırlama.

• Problem çözme: Sorunları anlayabilme, hedefleri belirleme, stratejiler geliştirme, alternatif çözümler üretme.

• Dil becerisi: Kelimeleri anlama, konuşma, okuma, yazma, düşünceleri ifade edebilme, düşünceleri analiz edebilme.

• Yaratıcılık: Yeni fikirler üretme, yaratıcı çözümler bulma, farklı bakış açılarıyla düşünebilme.

• Zeka: Problemleri çözme, mantıklı düşünme, soyut kavramları anlama, analitik ve eleştirel düşünme.

Bu beceriler, yaşam boyu geliştirilebilir. Bilişsel becerilerde bir sorun varsa öğrenme, okuma, bulmaca çözme, zeka oyunları oynama ve diğer zihinsel aktiviteler bu becerilerin geliştirilmesine yardımcı olabilir. Bu sayılan becerilerinden birinde dahi sorun olduğunda tüm sistemi etkileyecektir.

Bilişsel Beceriler Nelerdir?

Dikkat

Dikkat, insanların çevrelerindeki uyaranlara odaklanma yeteneğidir. İnsanlar dikkatlerini bir görev veya konu üzerinde yoğunlaştırarak çevrelerindeki diğer uyaranları bastırabilirler. Dikkat, öğrenme, hafıza ve problem çözme gibi diğer bilişsel becerilerin geliştirilmesinde önemli bir rol oynar.

Hafıza

Hafıza, insanların geçmişte öğrendiklerini hatırlama yeteneğidir. İnsanlar hafızalarını kullanarak geçmişteki olayları, kişileri ve yerleri hatırlayabilirler. Hafıza, uzun süreli ve kısa süreli olarak ikiye ayrılır. Kısa süreli hafıza, kısa süreli bilgilerin tutulmasında kullanılırken, uzun süreli hafıza, bilgilerin kalıcı olarak saklanmasında kullanılır.

Dil Becerileri

Dil becerileri, insanların dil bilgisi, kelime dağarcığı ve okuma-yazma becerilerini kullanarak iletişim kurmalarına olanak tanır. Dil becerileri, düşünme ve problem çözme gibi diğer bilişsel becerilerin geliştirilmesinde de önemli bir rol oynar.

Problem Çözme

Problem çözme, bir sorunu veya zorluğu çözmek için bilişsel becerilerin kullanılmasıdır. İnsanlar problem çözerken, problemi anlamak, alternatif çözümler düşünmek, en uygun çözümü seçmek ve çözümü uygulamak gibi adımları takip ederler.

Karar Verme

Karar verme, seçenekler arasından en uygun olanını seçme sürecidir. Karar verme, problem çözme gibi bir dizi bilişsel beceri kullanarak gerçekleştirilir.

Soyutlama

Soyutlama, somut nesnelerden soyut kavramların çıkarılmasıdır. Soyutlama becerisi, özellikle matematik, fen ve sosyal bilimler gibi soyut konuların öğrenilmesinde ve anlaşılmasında önemli bir role sahiptir.

Çocuklarda Bilişsel Becerilerde Yaşanan Zorlukların Üstesinden Nasıl Gelinir?

Çocuklarda bilişsel becerilerde yaşanan zorluklar, eğitim ve öğrenme sürecini olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle, çocukların bilişsel becerileri geliştirmeye yönelik çalışmalar yapılabilir. Bu, çocuğunuzun zihinsel yapısını düzenli hale getirecek ve bilişsel becerilerini kullanmasını kolaylaştıracaktır. Bilişsel gelişim alanında önemli çalışmalar yapılmaktadır.

• Çocuğunuzun dikkat sorunları varsa, dikkat çekici faktörler yaratmak için çevresindeki uyarıcıları kullanabilirsiniz. Bunlar, renkli kalemler, oyunlar, eğitici materyaller ve ilgi alanlarına yönelik aktiviteler olabilir.
• Çocuğunuzun problem çözme becerilerini geliştirmek için, basit problemler sunarak, çözüm yolları bulmalarını sağlayabilirsiniz. Ayrıca, problemleri parça parça ele alarak, adım adım çözmelerine yardımcı olabilirsiniz.
• Dil becerilerini geliştirmek için, çocuğunuza okuma alışkanlığı kazandırın ve kitap okuyun. Ayrıca, kelime oyunları, hikaye anlatma, sözcük avı gibi aktiviteler de dil becerilerini geliştirmeye yardımcı olacaktır.
• Görsel uzamsal becerilerini geliştirmek için, yapboz yapmak, çizim yapmak, harita okumak gibi aktiviteleri yapabilirsiniz. Aktiviteler çocuğunuzun görsel uzamsal becerilerini geliştirecektir.
• Öğrenme becerilerini geliştirmek için, ders notlarını düzenli olarak tekrarlamayı teşvik edin. Ayrıca, farklı öğrenme stillerini keşfetmelerine olanak tanıyarak, öğrenme sürecini daha etkili hale getirebilirsiniz.
• Çocuğunuzun bilişsel becerilerini geliştirmek için, egzersiz yapmasını, sağlıklı beslenmesini ve yeterli uyku almasını sağlayın. Bu faktörler çocuğunuzun bilişsel becerilerini geliştirecek ve daha iyi öğrenme yeteneği kazanmalarını sağlayacaktır.

Bilişsel Müdahale Becerileri

Bazı bilişsel müdahale becerileri şunlardır: 

A B C D çözümlemesi: Düşünce ve davranış süreçlerinin sorgulanmasıdır.

Olumsuz düşünceleri yeniden yapılandırma: Negatif düşünceleri tanımlayarak ve ardından onları daha olumlu bir şekilde yeniden formüle ederek olumsuz düşüncelerden kurtulma.

Yeniden karar: Çocukluk dönemindeki komutların incelenmesini sağlama ve bu komuta devam edip etmemesi için bilinçli karar verme sürecidir.

Sabitleme: Kişinin öncesinde olumsuz olarak düşündüğü yorumladığı olayları gerçekçi olarak yardım etmeye yarayan müdahale.