Dikkat eksikliği, hiperaktivite ve hipoaktivite, psikiyatrik bir bozukluk olan Dikkat Eksikliği/Hiperaktivite bozukluğunun (DEHB) üç temel belirtisidir. Bu bozukluk, genellikle çocukluk döneminde ortaya çıkar.
Dikkat eksikliği, kişinin dikkatini toplamakta güçlük çekmesi, dikkatinin çabuk dağılması ve bir görevi tamamlamakta zorlanması ile karakterizedir.
Hiperaktivite, kişinin hareketlerinin kontrol edilemez hale gelmesi, aşırı hareketlilik, sürekli konuşma ve sık sık yerinden kalkarak etrafında dolaşması gibi belirtilerdir.
Hipoaktivite ise, kişinin aşırı yavaşlama, hareketsiz kalma, isteksizlik, ilgisizlik ve duyarsızlık gibi belirtileri içerir.
DEHB, bu üç belirtinin farklı kombinasyonlarına sahip olabilir. Bozukluğun teşhisi için bir uzman doktora başvurulması gerekmektedir. DEHB tedavisi, ilaçlar, psikoterapi ve davranışsal terapiler gibi farklı yaklaşımları içerebilir.
Dikkat Eksikliği / Hiperaktivite / Hipoaktivite, hepsi de dehb'nin belirtileri olarak kabul edilir. Bu nedenle, benzerlikleri şunları içermektedir.
Tüm belirtiler, çocuğunun kendisini günlük yaşamını olumsuz etkiler ve sosyal hayatında sorunlara neden olabilir.
Dikkat eksikliği, hiperaktivite ve hipoaktivite belirtileri, bir arada veya ayrı ayrı ortaya çıkabilir ve her biri farklı şiddette olabilir.
Dikkat eksikliği belirtileri, genellikle çocukluk çağında ortaya çıkar. Bu sorunu yaşayan çocuklar kendilerine yapılan tüm uyarılarına rağmen davranışlarını değiştiremezler.
DEHB, genellikle nörolojik bir bozuklukla ilişkilendirilir ve beyindeki bazı işlevlerin tam yerine getirilmemesinden kaynaklanmaktadır.
Dikkat eksikliği, hiperaktivite ve hipoaktivite belirtileri, çoğu zaman ilaç, psikoterapi ve davranışsal terapiler gibi benzer tedavi yöntemleriyle yönetilir.
Bu benzerlikler, DEHB'nin üç belirtisinin de temel olarak benzer bir patoloji ile ilişkili olduğunu göstermektedir. Ancak, her bir belirti, farklı bireysel özellikler ve farklı şiddetlerde ortaya çıkabilir, bu nedenle dikkat eksikliği bozukluğu her bir belirtisi, bireysel olarak ele alınmalıdır.
Dikkat eksikliği/hiperaktivite bozukluğu (DEHB) ve dikkat eksikliği/hipoaktivite bozukluğu (DEHB) arasında bazı farklılıklar vardır.
DEHB, hiperaktivite belirtileri, dikkat eksikliği ve dürtüsellik ile ilişkilidir. Bu belirtiler, çocuğun işlevselliğini bozabilecek kadar şiddetli olabilir. Hiperaktivite belirtileri, sürekli hareket etmeleri, duramamak, huzursuz olmakla ilişkilidir ve kıpır kıpırdır. Dikkat eksikliği belirtileri, işleri tamamlayamama, unutkanlık, kolayca dikkatin dağılması ve organizasyon becerilerinde zayıflık ile ilişkilidir. Dürtüsellik belirtileri, uygun olmayan zamanlarda konuşma, diğerleriyle sürekli olarak konuşma ve düşünmeden hareket etme ile ilişkilidir. Hiperaktivite olan çocuklar bu belirtileri gösterir.
DEHB olan hipoaktif çocuklar, hiperaktivite belirtileri daha az belirgindir veya hiç yoktur. Bunun yerine, çocuğun enerjisi düşük olabilir ve yavaş hareket edebilirler. Dikkat eksikliği belirtileri yine mevcut olabilir, ancak hareket azlığı nedeniyle daha fark edilemezler. Dürtüsellik belirtileri de daha az belirgindir veya hiç yoktur.
DEHB, hiperaktivite, dikkat eksikliği ve dürtüsellik belirtileri ile ilişkilendirilirken, DEHB'nin hipoaktif tipinde hiperaktivite belirtileri azalır veya yoktur ve kişi daha az enerjik ve yavaş olabilir.
Hipoaktivite bozukluğu, çocukların dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğunun (DEHB) bir alt tipidir. Bu durumda, çocuklar aşırı hareketlilik yerine hareketsizlik, yavaşlama veya enerji eksikliği sergilerler.
Çocuklarda hipoaktivite bozukluğu, DEHB'nin diğer alt tiplerine göre daha az yaygın olarak görülür ve genellikle çocukluk çağından ergenlik çağına kadar devam edebilir. Bu durum, çocukların günlük aktivitelerini tamamlamalarını zorlaştırabilir ve okul başarısını olumsuz yönde etkileyebilir.
Hipoaktivite bozukluğu olan çocuklar, genellikle daha düşük bir aktivite seviyesine sahip olurlar, özellikle de sosyal ve eğitsel ortamlarda. Ayrıca, DEHB'nin diğer alt tiplerinde olduğu gibi, hafıza, dikkat ve davranışsal kontrol ile ilgili zorluklar da yaşayabilirler.
DEHB tedavisi genellikle diğer alt tiplerinde kullanılan tedavi yöntemlerinden çokta farklı değildir. Bu tedaviler arasında ilaç tedavisi, psikoterapi, davranış terapisi ve eğitim planları yer alabilir. Tedavi, çocukların okul başarısını artırmak, sosyal becerilerini geliştirmek ve günlük yaşamlarında daha fazla başarıya ulaşmalarına yardımcı olmak için tasarlanmıştır.
Dikkat eksikliği: Çocuklar, özellikle okulda derslerde veya görevlerde dikkatlerini sürdürmekte zorluk yaşayabilirler. Kolayca dağılmış, unutkan veya dağınık olabilirler. Söylenenleri duymamaları ve anlamamaları gibi bir durum ortaya çıkar.
Hareket azlığı: Çocuklar, diğer DEHB alt tiplerinde olduğu gibi aşırı hareketli olmak yerine daha az hareketli olabilirler. Aktivitelerde yavaşlama, hareketsizlik veya enerji eksikliği görülebilir. Verilen komutları yerine getiremezler. Anne ve babalarına bu konu da komutları tekrar tekrar söylemek görevi düşer. Tek başlarına sorumluluklarını yerine getiremezler
Sosyal etkileşimde zorluk: Hipoaktivite olan çocuklar arkadaşları ve aileleriyle etkileşime girmekte zorluk yaşayabilirler. Daha az sosyal olarak etkileşimde bulunabilirler ve genellikle daha az konuşkan olabilirler. Beden dilleri hep umursamaz bir tavırda görünür.
Zayıf motivasyon: Çocuklar, özellikle okulda veya evde yapması gereken işlerde motivasyon eksikliği yaşayabilirler. Bu nedenle, işleri tamamlamakta zorlanabilirler.
Düşük enerji seviyesi: Özellikle sabahları veya öğleden sonra yorgun ve bitkin hissedebilirler. Bu nedenle, günlük aktiviteleri tamamlamakta zorlanabilirler.
Düşük öz saygı: Diğer DEHB alt tiplerinde olduğu gibi, hipoaktivite bozukluğu olan çocuklar da düşük öz saygı ve kendine güven sorunları yaşayabilirler.
Bu belirtiler, çocukların günlük yaşamlarında işlevselliğini azaltabilir ve okul başarısını olumsuz yönde etkileyebilir. Bu nedenle, hipoaktivite bozukluğu olan çocuklar, tedavi planlarına dahil edilmelidir.
Çocuklarda dikkat eksikliği, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) alt tipi olarak görülebilir. Belirtiler şunlardır:
Dikkat süresinde azalma: Çocuklar, özellikle okulda derslerde veya görevlerde dikkatlerini sürdürmekte zorluk yaşayabilirler. Kolayca dağılmış, unutkan veya dağınık olabilirler.
Organizasyon sorunları: Çocuklar, okulda veya evde işlerini organize etmekte zorluk çekebilirler. Bu nedenle, ödevleri tamamlamak veya sınavlara hazırlanmak gibi aktivitelerde zorlanabilirler.
İşleri tamamlama konusunda zorluk: Çocuklar, görevleri tamamlama konusunda zorluk yaşayabilirler. Bu nedenle, ödevlerini zamanında teslim etmek veya projeleri tamamlamak gibi aktivitelerde zorlanabilirler. Sakarlık ve beceriksizlik yaşayabilirler.
Kolayca sıkılma: Çocuklar, monoton veya tekrarlayan aktivitelerden kolayca sıkılabilirler. Bu nedenle, aktiviteleri tamamlamadan önce sık sık değiştirebilirler.
Uzun süreli teknoloji alet kullanımı: Sürekli televizyon seyretme ve bilgisayar oyunu oynamak isteyebilirler. Hayali oyunları fazla sevme isteği olabilir.
Komutlara yanıt: Söylenenlere ve istenenlere karşı duymuyormuşçasına hareket etmek. Komutları tamamlamamak belirtiler arasındadır.
Bu belirtiler, çocukların günlük yaşamlarında işlevselliğini azaltabilir ve okul başarısını olumsuz yönde etkileyebilir. Bu nedenle, çocuklarda dikkat eksikliği teşhisi konulduysa, tedavi planlarına dahil edilmelidir. Tedavi, genellikle ilaç tedavisi, davranış terapisi ve eğitim planları gibi yaklaşımları içerir.
Dikkat eksikliği, genellikle ilaç tedavisi, psikoterapi veya her ikisinin kombinasyonu ile tedavi edilir. Bu tedavilerin etkisi kişiden kişiye farklılık gösterebilir, bu nedenle en iyi tedavi yaklaşımı, kişinin bireysel durumuna ve semptomlarına bağlıdır. İşte dikkat eksikliği tedavisinde kullanılan bazı yöntemler:
İlaç tedavisi: Dikkat eksikliği için ilaçlar kullanılır. Bu ilaçlar beyindeki kimyasal dengesizlikleri düzenleyerek, kişinin dikkatini arttırır. İlaç tedavisi genellikle psikiyatristler veya nörologlar tarafından yönetilir.
Psikoterapi: Psikoterapi, bir terapist veya psikolog ile yapılan görüşmelerle kişinin düşüncelerini, davranışlarını ve duygularını ele alır. Dikkat eksikliği olan kişiler, terapi yoluyla yeni beceriler öğrenebilirler. Bu beceriler arasında zaman yönetimi, planlama, hedef belirleme ve öğrenme stratejileri yer alır.
Eğitim: Dikkat eksikliği olan kişilerin, özellikle çocukların, eğitimleri sırasında öğretmenlerinin ve ebeveynlerinin desteğine ihtiyaçları vardır. Öğretmenler, sınıf ortamını daha dikkat çekici hale getirmek için farklı öğrenme yöntemleri kullanabilirler. Ebeveynler, çocuklarının dikkatlerini arttırmak için farklı aktiviteler planlayabilirler.
Yaşam tarzı değişiklikleri: Dikkat eksikliği olan kişilerin sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemeleri önemlidir. Bu, yeterli uyku, sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz ve stres yönetimini içerir. Bu faktörler, dikkat eksikliği semptomlarını azaltmaya yardımcı olabilir.
DEHB tanısı ortaya çıkan kişinin semptomlarına bağlı olarak farklı yaklaşımlar gerektirebilir. Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), toplumda görülme sıklığı %5-7 gibi bir orandır.
Aşırı hareketlilik ve dikkat eksikliği semptomlarına sahip olan bir durum hiperaktivite bozukluğudur dehb. Hiperaktivite, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) olarak da bilinir.
Hiperaktivite semptomları arasında aşırı hareketlilik, yerinde duramama, sürekli konuşma, sık sık kesintiye uğramak, odaklanmakta güçlük çekmek, detayları atlamak, hızlı karar verme ve düşüncesiz davranma yer alır.
Hiperaktivite genellikle nedeni tam olarak bilinmeyen bir durumdur. Ancak, beyindeki kimyasal dengesizlikler, genetik faktörler ve çevresel faktörlerin rol oynayabileceği düşünülmektedir.
Hiperaktivite tedavisi, genellikle bir kombinasyon yaklaşımı gerektirir. Bu yaklaşımlar arasında ilaç tedavisi, psikoterapi, davranış terapisi ve eğitim yer alabilir. Bu tedaviler semptomları azaltmaya yardımcı olabilir ve kişinin işlevselliğini arttırabilir.
Hiperaktivite belirtileri:
Sürekli yerinde duramama ve huzursuzluk
Sürekli elleri veya ayaklarıyla oynama
Sessiz bir şekilde oturmakta güçlük çekme
Konuşma veya diğer aktivitelerde aşırı uyarılma
Konsantre olma dikkat etme sorunları
Düzensiz ve dikkat dağıtıcı hareketler
Ödevleri bitirmekte zorlanma ve başkalarının sözünü kesme
Unutkanlık ve fazlasıyla hayal kurma
Hiperaktivite olan çocuklar endişeli, sinirli, öfkeli ve üzgün olabilirler.
Bu belirtileri hisseden öğretmenler ve ebeveynler ilk olarak hemen doktora danışmalıdırlar.
Çocuğunuzun öğrenme stillerine uygun etkinlikler seçin: Çocuğunuzun öğrenme stillerine uygun etkinlikler seçerek onunla ilgili olan ve dikkatini çekebilecek konulara yönelin. Örneğin, bazı çocuklar daha iyi öğrenme yaparken elleriyle çalışırken, bazıları ise görsel materyalleri kullanarak öğrenmeye daha yatkın olabilir.
Rutin oluşturun: Çocuğunuzun günlük rutinini oluşturarak, neler yapması gerektiğini ve ne zaman yapması gerektiğini netleştirin. Bu rutin, çocuğunuzun daha organize ve daha disiplinli olmasına yardımcı olabilir.
Sınırları netleştirin: Çocuğunuzun hangi davranışlarının kabul edilebilir olduğunu ve hangilerinin kabul edilemez olduğunu netleştirin. Ayrıca, hangi davranışların ne gibi sonuçlar doğurabileceğini açıklayarak, çocuğunuzun davranışlarının sonuçlarını anlamasına yardımcı olabilirsiniz.
Aktif olmasını teşvik edin: Çocuğunuzun enerjisini olumlu bir şekilde kullanmasını sağlayacak etkinliklere katılması için teşvik edin. Örneğin, çocuğunuzun bir spor takımına katılması veya müzik dersleri almaya başlaması, enerjisini olumlu bir şekilde yönlendirmesine yardımcı olabilir.
Olumlu yaklaşım sergileyin: Çocuğunuzun davranışlarına olumlu bir yaklaşım sergileyerek, övgü ve teşvik etme yoluyla kendisini iyi hissetmesini sağlayabilirsiniz. Bu da onun daha mutlu ve daha özgüvenli bir şekilde davranmasına yardımcı olabilir.
Profesyonel yardım alın: Eğer çocuğunuzun hiperaktivite durumu ciddi bir seviyede ise, profesyonel yardım almanız gerekebilir. Bir çocuk psikoloğu veya psikiyatrist, çocuğunuzun durumunu değerlendirebilir ve tedavi seçenekleri hakkında size yardımcı olabilir.
Meryem Yerli web sitesi üzerinden tüm sorularınıza yanıt alabilir aynı zamanda kolayca muayene gerçekleştirebilirsiniz. Başvurulan bulgular doğrultusunda en uygun testleri yaparak elde dilecek tedavi süreciniz belirlenecektir.
