Asperger sendromu; otizm spektrum bozukluğunu bir türü olarak kabul edilirken, kişinin sosyal etkileşim ve iletişim konusunda zorlanmasına yol açan bir durumdur. Bu sendrom, özellikle bireysel olarak ili alanlarının spesifik olması, katı rutinlere karşı olan düşkünlük ve tekrar eden davranış şekilleri gibi belirtilerle ön plana çıkar.
Genel olarak zeka ve dil yetenekleri normal ya da üzerinde olan bireylerde dikkat çeker. Asperger sendromunun neden kaynaklandığı tam olarak bilinmese bile, genetik faktörler ve beyin fonksiyonlarında yaşanan farklılıkların etkili olduğuna dair bir düşünce vardır. Bu durumun belirtileri ise empati kuramama, sosyal etkileşimde zorluklar, belli konularda takıntılı şekilde ilgi gösterse, düzensiz konuşma ve tekrar eden motor davranışlar olarak karşınıza çıkar. Söz konusu olan bu belirtiler genel olarak günlük yaşamı çok ciddi bir şekilde etkilemez ancak sosyal ilişkilerde zorluklar yaşanmasına neden olur.
Otizm ve asperger sendromunu birbirinden ayırt etmek zor olabilir. Otizm spektrum bozukluğu üzerinde sürekli olarak devam eden çalışmalar, tanımının da sürekli olarak değiştiğini ifade eder. 20 yıl öncesinde kabul edilen görüşler bugün yeniden gözden geçirildiğinde muhtemelen bundan 20 yıl sonra da bugün düşünülen şeyler çok büyük ölçüde değişmiş olacaktır.
Yıllar içerisinde asperger sendromu ya da otizm spektrum bozukluğu altında ya da tamamen farklı bir bozukluk olarak sınıflandırılmış ve bu sınıflandırma sürekli olarak değişikliğe uğramıştır. Otizm spektrum bozukluğu adı altında, genel olarak ''yüksek fonksiyonlu'' otizmin ''hafif'' şiddetli bir türü olarak kabul edilmiştir. Asperger ve otizm arasında belli başlı ortaklıklar olsa bile, bazı temel farklar iki durumu birbirinden ayırmayı gerekli hale getirmiştir.
Doğası gereğince otizm spektrum bozukluğu olan çocukların IQ skorlarını test etmek, aşırı derece ışık duyarlılıklarından kaynaklı zor olsa bile; son zamanlarda ortalama ya da ortalamanın üzerinde zeka puanlarına sahip olduklarını ifade etmek mümkündür.
Asperger sendromu olan bireyler ise genel olarak otizm spektrum bozukluğunda sıklıkla karşılaşılan konuşma bozukluklarından ve çeşitli engellerden mustarip değildir. İroni, deyim, şaka gibi dil inceliklerini anlamada zorluk çekseler bile, asperger sendromu kişiler telaffuz ve konuşma konusunda çok fazla zorluk çekmezler. Aynı zamanda belirtiler ve bu belirtilerin şiddeti asperger sendromundan çok daha önce ortaya çıktığı için otizm spektrum bozukluğu genel olarak okul çağına ulaşmadan teşhis edilebilir durumdadır. Ancak aspergerden daha ziyade sosyal iletişim ve yaşam becerileri bu sorundan direkt olarak etkilendiği için çocuk okulda zorluk yaşamaya başlayana kadar asperger sendromu fark edilemeyebilir.
Asperger sendromu, ''yüksek fonksiyonlu' 'otizmin ''hafif'' şiddetli bir türü olarak ifade edildiği için birçok kişi diğer gelişimsel bozukluklarla kıyaslandığında asperger sendromu olan çocukların ve yetişkinlerin çok daha rahat bir yaşam sürdüğünü varsayılmaktadır. Ancak bu çok yanlış bir düşünce türüdür. Asperger sendromu olan yetişkinler ve çocuklar yaşamın içerisinde birçok farklı sorunla karşı karşıya kalmak zorundadır. Yaşanılan sorunların çok büyük bir kısmı ise asperger sendromu kişinin sosyal durumu ya da diyalogları yanlış anlaması ve bu durumlarda karşı tarafında yanlış anlamasından oluşur. Asperger sendromu olan kişiler kelime oyunlarını, şakaları ya da iğnelemeleri anlayamazlar. Ayrıca vücut dilini doğru şekilde okuyamadıkları gibi duygusuz ya da tepkisiz gibi görünme ihtimalleri çok yüksektir.
Bu yüzden asperger sendromu olan kişiler ortama ayak uyduramadıkları için kendilerini toplumdan soyutlama eğiliminde olabilirler. Benzer şekilde çevresinde yaşayan insanlar tarafından garip ve kaba olarak da algılayabilirler. Yaşanan bu sosyal dışlanma depresyona ve anksiyeteye neden olabileceği gibi; bu durular da kişinin kafasının karışmasına ya da çileden çıkmasına ve patlamaya hazır bir bomba gibi hissetmesine neden olabilir.
Asperger sendromu; çocukluk döneminde başlayan ve sosyal etkileşimi zor hale getiren önemli bir sorundur. En önemli belirtileri ise aşırı içe kapanıklık, iletişim sorunu ve buna benzer beceri zayıflığıdır. Genel özellikleri itibariyle bu durum otizm spektrum bozukluğuna çok benzer. Tıpkı otizm gibi, asperger sendromu da nedeni henüz tam olarak bilinmeyen ve bir ömür yaşamı etkileyen önemli bir rahatsızlıktır.
Asperger sendromu, Doktor Hans Asperger tarafından tanımlanırken, otizmin dışında tutulduğu söylenebilir. Otizmden farklı olarak dil ve konuşma becerisinde herhangi bir gelişim geriliği söz konusu değildir. Asperger sendromunun belirtileri ise diğer otizm belirtilerinden farklı olarak genellikle kendini çok daha büyük sorunlarla belli eder.
Otizm yaşamın ilk 3 yılında kendini belli etmeye başlarken, asperger sendromu ise bebeklik yıllarını diğer bebeklerle aynı sağlıkta geçirir. Otizmde konuşma geriliği varken, asperger sendromunda ise konuşmaya başlama ve konuşma süreci çok normaldir. Dil ve bilişsel gelişimi olarak otizmden ayrıldığı bilinirken, otizmli çocuğa göre asperger sendromlular nispeten daha konuşkan ve hatta ilgi duyduğu alanlarda aşırı derece konuşkandır. Toplum içerisinde uyumlu olmadığı bilinen bu bireyler, otizmli çocuk bunun farkında değildir.
Otizm; erken çocukluk döneminde belirtileri görülmeye başlayan nöro gelişimsel bir bozukluk olarak karşınıza çıkar. Son dönemlerde yapılan detaylı çalışmalarda bu bozukluğun hem çevresel hem de genetik etkenlerin etkileşimi sonucu ortaya çıktığından söz edilebilir. Otizmin en dikkat çeken belirtileri arasında iletişim becerilerinin yetersiz olması, diğer insanlarla ilişki kurma ve etkileşime girme konusunda yetersizlik/isteksizlik ve tekrar eden davranışlar bulunur. Asperger sendromunun ise yüksek işlevli bir otizm türlerinden biri olduğu düşünülür. Asperger sendromunun dikkat çeken belirtileri diğer otizm bozukluklarına benzerlik gösterse bile, bu belirtiler genel olarak daha hafif şekilde seyreder.
Asperger sendromu bulunan bireylerin ortalama ya da ortalamanın üzerinde dil ve zekâ yetenekleri olduğu bilinir. Bu yüzden asperger sendromu olan herhangi bir çocuğun iyi gelişen yönlerinden kaynaklı belirtileri sıklıkla ağır seyreden otizm kadar erken yaş aralığında aileleri tarafından fark edilemeyebilir.
Asperger sendromu ve otizm spektrum bozukluğu durumunun kesin bir tedavisi yoktur. Çoğu kişide iletişimsel, ilişkisel, duygusal ve davranışsal sorunlar için erken müdahale ve uygun yönlendirme şekilleri ile yetersiz görülen becerilerin kazandırılması ve duygusal, davranışsal problemlerin önüne geçilmesi mümkün olmakla beraber, diğer yandan olumlu gelişmeler görülür.
Asperger sendromundan farklı olarak konuşmada gecikmeler görülebilir. Hem atipik otizmde hem de asperger sendromunda bireylerin el-kol hareketlerinde, el-göz koordinasyonlarında bazı sorunlar yaşanabilir. Atipik otizm, tanılanmış bir yaygın gelişimsel bozukluktan birine ait özelliklerin tamamını göstermeyen ya da belirtileri tam olarak karşılanmayan bireylere konulan bir tanıdır. Ayrıca otizmli bireylerde gelişimsel gerilik, alıcı ve ifade edici dilde gecikmeler ya da gerilik gibi belirtilere rastlanma ihtimali çok yüksektir.
Otizm spektrum bozukluğu ya da asperger sendromunda özel eğitimin zamanında sağlanması çok önemlidir. Meryem Yerli; söz konusu özel eğitim olduğunda her zaman üst düzey kalite standartlarında çalışmalara imza atan nitelikli bir kurum olarak karşınıza çıkar. Çok uzun süredir özel eğitim sektöründe rakiplerinden bir adım öne çıkmayı başaran Meryem Yerli ile güven ve huzur ortamında özel eğitim terapilerinden faydalanmak için hemen web sitemizi ziyaret edebilir ve alanında uzman kadromuzla iletişime geçebilirsiniz.
