Otizm Spektrum Bozuklukları

Otizm spektrum bozukluğu olarak nitelendirilen otizm (OSB), doğuştan gelen ya da yaşamın ilk dönemlerinde kendini gösteren karmaşık bir nöro-gelişimsel farklılık olarak karşınıza çıkar. Aynı zamanda otizm, beynin yapısını ya da işleyiş şeklini doğrudan etkileyen bazı sinir sistemi sorunlarından kaynaklandığı için ortaya çıkabilir.

Çocuklarda otizm; iletişim becerilerini, sosyal etkileşimi doğrudan olumsuz şekilde etkilerken, diğer yandan sürekli olarak tekrar eden davranışlara sebep olur. Bu bozukluk çevresel ve genetik faktörlerin karmaşık bir etkileşimi sonucunda ortaya çıkabilir. Otizm genel olarak yaşamın ilk 3 yılında kendini gösterir ve hayat boyu devam eder. Kişinin etrafıyla sözel ve sözel olmayan şekilde uygun ilişki kuramaması şeklinde dikkat çeken bu nöro-gelişimsel bozuklukta, kişinin erken tanı ve uygun özel eğitim tedavileri ile hayata kazandırılması mümkündür.

Otizmin neden kaynaklandığı günümüzde net bir şekilde bilinmemekle beraber, genetik faktörlerden kaynaklandığı düşünülmektedir. Erkek çocuklarında kız çocuklara kıyasla daha fazla rastlanan otizmde, %70’lik kesimde zekâ geriliği tespit edilirken %10’unda üstün zeka durumu görülebilir. Ayrıca otizme eşlik eden dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, duygu durum bozuklukları ya da epilepsi gibi sorunlar bireyin yaşamını olumsuz anlamda etkiler. Otizm spektrum bozukluğunun nedeni henüz tam olarak anlaşılamamış olsa bile, bu bozukluğun birden fazla faktörün bir araya gelmesi sonucunda ortaya çıktığı düşünülmektedir. Hamilelik döneminde anne adayının maruz kaldığı radyasyonun, kullanılan ilaçların, yaşanan bazı hastalıkların ve obezitenin otizme neden olabileceği düşünülmektedir.

Otizm spektrum bozukluğu genel olarak erken çocukluk döneminde belirti göstermeye başlarken, belirtilerin şiddeti ve açık bir şekilde ortaya çıkması kişiden kişiye değişiklik gösterir. Ancak genellikle 2 ile 3 yaş aralığında çocuklarda otizm belirtileri fark edilmeye başlanır. Bazı durumlarda otizmin belirtileri, bebeklik döneminde bile fark edilebilir. Örnek vermek gerekirse; bebek göz teması kurmak konusunda zorluk çekebilir, sosyal etkileşimden kaçabilir ya da iletişim ve dil becerilerinde gelişimsel gecikmeler söz konusu olabilir. Buna rağmen otizm spektrum bozukluğu olan birçok çocuk için belirgin olan belirtiler genel olarak 2 yaş civarında kendini gösterir.

Otizm spektrum bozukluğu tanısı için, çocuğun fark edilen davranışlarının yaygın ve sürekli olması gerekir. Tanı; genel olarak çocuğun gelişimini takip eden ve değerlendiren bir uzman tarafından konulabilir. Bu uzmanlar ise genel olarak çocuk gelişim uzmanları, çocuk psikiyatristleri ya da nöroloğun yanında diğer uzmanlar olabilir. Gözlem ise çocuğun iletişim ve dil becerileri, sosyal etkileşim tipi, ilgi alanları ve tekrar eden davranışları gibi alanların göz önünde bulundurulması ile gerçekleştirilir.

Otizm Belirtileri Nelerdir?

Otizmli bireylerin spesifik güçlü ve zayıf yönlerine bağlı olarak, otizm spektrum bozukluğu olan kişilerde hafif belirtiler ve en ağır otizm belirtileri ortaya çıkabilir. Anne ve babaların erken çocukluk döneminden itibaren çocukların gelişimini yakından takip etmesi ve normal olmayan bir durum fark ettiğinde alanında bir uzmana başvurması gerekir.

Otizm, anne babaların çocukta dikkatini çeken bir takım farklılıklar sonucunda bir uzmana başvurması sonucunda daha erken tespit edilebilir.

Buna bağlı olarak otizmin belirtileri şu şekildedir:

Bebeklerde Otizm Belirtileri Nelerdir?

0-1 Yaş Otizm Belirtileri:

• Göz teması çok kısıtlıdır ya da hiç yoktur,
• Gülümsemek ya da gülmek gibi neşeli yüz ifadeleri yoktur ya da kısıtlıdır,
• Kendisine yapılan yüz mimiklerine tepki yoktur ya da kısıtlıdır,
• Beklenmedik bazı objelere karşı aşırı derecede ilgilidirler.

1-2 Yaş Otizm Belirtileri:

• Yaşıtlarıyla kıyaslandığında bir nesneyi işaret etmek ya da ulaşmayı denemek gibi basit el hareketleri yoktur,
• Dil gelişimi kısıtlıdır ve kelime kullanımı yoktur,
• İsmine tepki vermez,
• Tekrar eden hareketler sergiler,
• Nedensiz bir şekilde yüksek sesle bağırır.

2-3 Yaş Otizm Belirtileri:

• Temas etmekten hoşlanmazlar,
• Konuşmakta çok zorluk çekerler,
• Agresif ve sinirli hareketler sergileme sıklığı artar,
• Başka insanlardan duyduklarını tekrar etmeye başlarlar.

Çocuklarda Otizm Belirtileri Nelerdir?

4-5 Yaş Otizm Belirtileri:

• Ses tonlamaları tek bir boyuttadır,
• Net şekilde kelime ve cümle kurmakta zorlanırlar,
• Sosyal hayatta zorluklar çekmeye başlarlar,

5-6 Yaş Otizm Belirtileri:

• Basit şakaları algılamakta zorlanırlar,
• Yapılan şakalara negatif tepkiler verirler,
• Dikkatini toplama konusunda güçlük çekerler,
• Yeme bozukluğu ön plana çıkabilir.

6-7 Yaş Otizm Belirtileri:

• Kendisine yöneltirken sevgi gösterilerini ve olumlu cümleleri reddederler,
• Kahkaha atmak gibi olumlu ve ağlamak gibi olumsuz tepkileri beklenmedik zamanlarda uzun bir şekilde sergileyebilirler,
• Sorulara konudan alakasız cevaplar verebilirler.
• Bir çocuğa otizm tanısı konulabilmesi için ayrıca şu belirtilerin en az 6 tanesini taşıyor olması gerekir. En ağır otizmin belirtileri şu şekilde sıralanabilir:
• Sosyal etkileşim konusunda yetersizlik ( yaşıtlarıyla ilgilenmeme, göz teması kuramama, oyun oynamama, normal duygusal ve mimik ifadeleri göstermeme, etkileşim kurma ve sürdürme konusunda zorluk çekme)
• İletişim bozukluğu (aynı kelimelerin sürekli olarak tekrar edilmesi, konuşamama, konuşan çocuklarla iletişim kurmaktan kaçınma)
• Hayali ya da sembolik oyunlar oynamama (hayali oyunlar kurmama, tekrar eden basit aktiviteler, sürekli aynı rutin hareketleri tekrar etme eğilimi, bir nesnenin tek parçasına aşırı derecede takıntılı olmak, duygusal olarak uyarılmamak ya da aşırı tepki verme)

8-10 yaş otizm belirtileri:

• Akranlarıyla uygun şekilde etkileşimde bulunmada güçlük
• Göz temasından kaçınma
• Tekrarlayan hareketler (örneğin, el sallama)
• Sınırlı ilgi alanları
• Rutinlere aşırı bağlılık ve değişikliklere karşı aşırı direnç
• Ayrıca konuşma ve dil gelişiminde gecikmeler veya anormal kullanımlar yer alabilir

Bu yaş grubundaki çocuklar aynı zamanda sosyal ipuçlarını anlamada ve arkadaş edinmede zorlanabilirler, bu da onların sosyal ve akademik performanslarını etkileyebilir.

Bunlarla birlikte yapılan inceleme sonucunda otizmli çocukda olabilecek belirtileri tespit edip, Meryem Yerli farkıyla tedaviye ulaştırıyoruz.

Otizmli çocuklar şu belirtilerin birçoğunu gösterirler.

• Aşırı derecede hareketli ya da hareketsiz olabilirler,
• Çevreleri ile ilgilenmekten kaçınırlar,
• Konuşmada gecikme söz konusudur,
• İnsanlarla iletişim kurmak yerine daha çok cansız varlıklarla ilgilenirler,
• Toplum içerisinde yaşıtları ile diyalog kurmazlar, oyunlara katılım sağlamazlar ve kendilerini izole etmek isterler,
• Konuşmayı bir iletişim aracı olarak kullanmazlar,
• Uygun olmayan cümleler kurarak kalıp konuşmalar yaparlar,
• Düzen takıntıları vardır ve günlük rutinleri bozulduğunda hırçın olabilir,
• Bazı objelere aşırı derecede bağlı olabilirler,
• İlgisiz şekilde her şeye gülebilir ya da kıkırdayabilirler,
• Herhangi bir cismin bir parçasına takıntı yapabilirler (arabanın tekerleği gibi),
• Sürekli olarak aynı oyunları oynamak isterler,
• Bazıları çok hırçın ve inatçı olabilir,
• Acıya karşı duyarsızdır,,
• Tehlikeye karşı duyarsızdır,
• Normal çocuklar gibi hayal kurarak oynamayı tercih etmezler. Arabaları dizerek sürekli olarak tekerini çevirirler,
• Tekrar eden bir hareketi (zıplama, el çırpma, kendi etrafında dönme, sürekli öne ve arkaya doğru sallanma, kanat çırpma) yaparlar,
• Sosyal bir ortama girdiklerinde aşırı derecede korkarak tepkisel yaklaşabilirler,
• Standart öğrenme metotlarına karşı duyarsızdır.

Otizm Tedavisi Meryem Yerli ’de

Otizm spektrum bozukluğu, yaşam boyu süren bir durum olduğu için tamamen geçmesi mümkün değildir. Otizm, nöro-gelişimsel bir bozukluktur ve bireyin iletişim, sosyal etkileşim ve davranış becerileri doğrudan etki altına alan kalıcı bir farklılıktır. Ancak, otizm spektrum bozukluğu olan bireylerin desteklenmesi ve doğru eğitimi almalarıyla beraber, birçok bireyde belirtilerin şiddeti azalabilir ve yaşam kalitesi büyük ölçüde artırılabilir. Erken tanı, erken müdahale, çocuğun kişisel ihtiyaçlarına uygun eğitim programları ve terapiler, otizmli bireyin becerilerini geliştirmelerine ve potansiyellerini en iyi şekilde kullanmalarına yardımcı olur.

Her otizm spektrum bozukluğu olan birey, tamamen kendine özgüdür. Dolayısıyla bu kişilerin gösterdiği belirtiler, güçlü yönler ve zorlandığı noktalar birbirinden çok farklı olabilir. Bazı bireylerde dil ve iletişim becerileri zaman içerisinde gelişebilir, sosyal etkileşim becerileri iyileşebilir ve bu belirtiler zaman içerisinde daha hafifleyebilir. Ancak, otizm spektrum bozukluğu olan bireyin yaşam boyu belirtilerini yönetmesi ve ihtiyaçlarını kendi karşılaması gerekebilir.

Otizm tedavisinde erkek teşhis ve tedavinin önemi çok büyüktür. Bu noktada tedavinin temel amacı; otizmli bireyin sosyal ve bireysel yeteneklerini geliştirmeye yöneliktir. Bu amaçla uygulanan bazı davranışsal eğitim ve özel terapiler vardır. Uygulanacak olan tedavisinin aileye de uygun olması gerekir. Konuşma terapisi, sosyal iletişim becerisi kazandırmaya yönelik terapiler, motor yeteneklerini artırmaya yönelik terapiler uygulanan tedaviler arasında yer alır.

İlaç tedavisi, obsesif kompulsif bozukluk, dikkat eksikliği ve hiperaktivite gibi durumlarda kullanılabilir. Otizm tedavisinde anne-baba eğitimi de çok önemli bir konumda yer alır. Otizm konusunda ailelere her daim destek veren yasal sivil toplum kuruluşları vardır.

Otizm erken belirtileri hakkında bilgi sahibi olduktan sonra, bu konuda başlanan özel eğitim programları ve terapiler ile çocuğun iletişim, sosyal ve davranış becerilerinin geliştirilmesi çok önemlidir. Ayrıca tercih edilen özel eğitim kurumunun otizm spektrum bozukluğu konusunda uygun terapi ve tedavi yöntemlerini uygulaması, çocuğun gelişimine katkı sağlayan çok önemli faktörlerden biridir

Meryem Yerli, söz konusu otizm spektrum bozukluğu başta olmak üzere özel eğitim gerektiren gelişimsel bozukluklar olduğunda, nitelikli terapi yöntemlerini alanında uzman kişilerin uyguladığı profesyonel bir kurumdur. Uzun yıllardan bu yana özel eğitim sektöründe fark yaratan hizmet anlayışı ile ön plana çıkan kurumumuz için öncelikli olan çocuklara huzur ve güven ortamında uyun tedavi yöntemlerini sunmaktır. Sizde tamamen kişiye özel özel eğitim uygulamalarını hayata geçiren ve ‘’çocuklar geleceğimizdir’’ çalışma prensibi ile beklentileri karşılayan Meryem Yerli kalitesini deneyimlemek için, web sitemizde yer alan iletişim numaralarını kullanarak hemen bizimle irtibat kurabilirsiniz. Güven veren etkili terapilerle bir çocuğu geleceğe hazırlamak, Meryem Yerli tecrübesi ile çok daha kolaydır.