Okul öncesi otizm etkinlikleri, otizmli çocukların eğitimi ve gelişimi söz konusu olduğunda çok önemli bir yere sahiptir. Bu çocukların gelişimi için oynamanın ve eğitici etkinlikler yapmanın yeri oldukça büyüktür. Çünkü otizmli çocuklar, oyun sırasında gerçekleştirdikleri eylemler ile gerçek yaşam hakkında daha çok fikir sahibi olurlar.
Ev kavramı; otizmli çocukların kendini en güvende ve rahat hissettikleri yerler arasındadır. Bu çocuklar için aynı zaman ev, eğitim ortamı ve oyun alanı olma özelliğine sahiptir. Bu yüzden otizmli çocuklar için okul öncesi etkinlikler yapmak, onların büyümesine büyük ölçüde katkı sağlar.
Oyun becerisi, özellikle otizm spektrum bozukluğu olan çocukların öğrenmesi gereken çok önemli konulardan biridir. Bu beceriler; çocuğun kendini anlamlı şekilde eğlendirmesi, başkalarıyla etkileşime girmesi ve önemli bilişsel becerileri öğrenmesi için büyük fırsatlar sunar. Otizmli çocuklara okul öncesi oyun becerisini öğretmenin doğru bir yolu, başlangıçta spesifik oyun becerisini çok yapılandırmış şekilde öğretmektir. Etkinliklerin önemi ise bu noktada ortaya çıkar.
Son derece basit, bilinen ve ev ortamında bile rahatlıkla oynanabilecek olan oyunların başında gelen hamburger oyunu çok geliştiricidir. Oyunu oynamak için ihtiyacınız olan tek malzeme ise bir mattır. Halı, örtü ya da bir battaniye de kullanılabilir. Çocuk mat üzerine yatırılır ve matın dışında kalan kısım çocuğun üzerine kapatılır. Buradan otizmli çocuğa bir hamburger benzetmesi yapılabilir. Sonrasında hamburgerin üzerine bir sos dökülüyormuş gibi yaparak, attığınız her sos ya da üründe çocuğa bir şeyi çizer gibi farklı şekilde dokunabilirsiniz. Çocuk oyuna alıştıktan sonra, ona dokunduğunuz her farklı harekette hamburgere hangi ürünü eklediğinizi tahmin edecektir.
Okul öncesinde otizmli çocukların oynayabileceği bir diğer oyun ise yüzmedir. Çocuğun kaslarının gelişiminde çok büyük etkisi olan bu oyun oldukça basittir. Yere 2 ya da 3 kat mat sererek hayali bir havuz oluşturduktan sonra, çocuğun yere sürünür gibi bacaklarından yardım alarak yüzmesini talep edebilirsiniz. Havuzu boydan boya tamamladıktan sonra, çocuk havuzdan çıktıktan sonra ellerini ve ayaklarını kurulayabilirsiniz.
İşitme, görme, tatma, dokunma gibi duyusal yeteneklerin ön planda tutulduğu etkinlikler, otizmli çocukların duyusal sistemini olumlu yönde etkiler. Bu açıdan bakıldığında, koklama etkinliği okul öncesi otizm aktiviteleri arasında yer alır. Küçük ve artık kullanılmayan kavanozlara kokusu yoğun olan bazı ürünleri koyun. Yan yana dizilen kavanozların üzerini bir bez parçası ile kapatın. Bu ürünler; kahve çekirdeği, bir miktar sabun, portakal kabukları ya da farklı baharatlar olabilir. Çocuktan kavanoz içerisinde yer alan ürünleri koklayarak içindekinin ne olduğunu anlamasını isteyebilirsiniz.
Oyuncak kule yapma, ev ortamında sadece çocukların değil yetişkinlerin de çok severek yaptığı bir etkinliktir. Bu etkinlik, aynı boyuttaki farklı parçaları üst üste koyarak ve devirmemeye çalışarak yapılır. Evinizde dama pusulları yoksa bu oyunu domino taşları ya da temiz madeni paralar kullanarak da yapabilirsiniz. Bu oyun; otizmli çocuğun el ve göz arasındaki koordinasyon yeteneğinin gelişimine büyük ölçüde katkı sağlar.
Otizmli çocuklar, birbirinden farklı dokulardan hoşlandığından onlar için karmaşık görünen etkinlikler yapabilirsiniz. Dergi kupürü, farklı boya, sim ve renkli pullardan oluşan yaratıcı bir etkinlik kurabilirsiniz. Örneğin, pet bardaklardan desenli ve renkli bir kalemlik yapabilir ya da pulları kullanarak çizilen hayvanların olduğu karton çantalar oluşturabilirsiniz. Bu sayede çocuğunuz, sonraki aşamada daha karmaşık olan etkinlikler için hazırlıklı hale gelir.
Buzlu boyama etkinliği, çok az malzeme kullanılarak yapılabilir. İhtiyaç duyulan malzemeler şu şekildedir; gıda boyası, dondurma çubuğu (guaj ya da akrilik boya kullanılabilir) ve streç film. Bu etkinliğin yapılışı da oldukça kolaydır.
Dilediğiniz bir buz kalıbına su doldurun ve her bölüme bir miktar boya ilave ederek streç film ile üzerini kapatın. Sonrasında ise streç filmi biraz delerek dondurma çubuklarını bu bölümlere yerleştirin. Boyalar artık donmaya hazır hale gelmiş demektir. Donma işleminden sonra buzları kâğıdın üzerine uygulayarak, hayal dünyasını yansıtan yaratıcı çalışmalara imza atabilirsiniz.
Otizmli çocuklar, nesneleri tanımlama konusunda genellikle sorun yaşar. Bu bakımdan çocuk için sınıflandırma ve eşleştirme yeteneğinin geliştirilmesi gerekir. Eşleştirme oyunları, bu konuda oldukça eğitici kâğıt hazırlayarak, sonrasında kâğıtları ters çevirin ve oyuna başlayabilirsiniz. Oyunda hedeflenen tek tek kâğıtların ön yüzünü çevirip eşlerini bulmaktır. Bu oyunu geliştirmek sizin hayal dünyanıza bağlıdır. Örneğin; iskambil kâğıtları da bu oyunda kullanmak için ideal bir alternatif olabilir.
Araba sürme oyunu, otizmli çocuklar için oldukça iyi bir tercihtir. Arabayı elinize alıp, çocuğun ismini söyleyerek ‘’bak araba’’ deyip, çocuğa gösterin ve arabayı sürerken araba sesi çıkarın. Araba sesi çıkarılarak sürüldüğünde, çocuğun dikkatini fazlasıyla çeker. Sonrasında çocuğunda arabayı sürmesi için onu teşvik edin. Yapmıyorsa, elinizin üzerinden destek vererek sürmesini sağlayabilirsiniz. Yaptığında ise ‘’aferin sana, çok güzel sürdün’’ diyerek geri bildirim vermek teşvik edici olacaktır. Çocuk arabayı eline aldığında, tekerleğini çevirmeye çalışabilir ya da hiçbir şey yapmadan bakmak isteyebilir. Bu duruma hemen müdahale ederek, arabayı yere koyarak sürmesi için teşvik edebilirsiniz.
‘’Aaa araba patlamış’’ diyerek, arabayı tamir etme gibi oyunlar oynayabilirsiniz. Her oyunu oynarken, her oyuncağın adını bastırarak söylemeye dikkat etmenizde fayda vardır. Siz araçlardan biri sürerken, eşinizde çocuğu eliyle destekleyip, diğer eliyle arabayı sürdüğünde yapılan bu aile etkinliği çocuğa daha çok fayda sağlayacaktır. Sonrasında ise karşılıklı ses çıkararak, arabalara yarış yaptırıp ya da çarpıştırabilirsiniz.
Oyun seçiminde çocuğun neyi sevip neyi sevmediğini göz önünde bulundurmak çok önemlidir. Yapılması planlanan etkinlik, çocuğun hoşlandığı alanlara ve ihtiyaçlara göre tespit edilmelidir. Bu sayede çocuk etkinlik sırasında dikkatini daha uzun süre toplayabilir, sıkılmaz ve daha verimli zaman geçirmiş olur. Otizmli çocuklar için uygulanan hem eğitici hem de eğlenceli aktiviteleri çevrelerinde yaşanan olaylara karşı neden-sonuç ilişkisi kurulmasına, karar verme konusunda gelişim göstermesine katkı sunar. Aynı zamanda arkadaşlarıyla beraber uyum içerisinde zaman geçirmesi için okul öncesi otizm etkinliklerinin yoğunluğu ve çeşitliliği son derece önemlidir.
Otizmli çocuklar, okul öncesi etkinlikleri uzun süre bağımsız şekilde tamamlayarak yapılandırılmış ortamdaki becerilerde ustalaştığında, bu beceriyi sonraki aşamada daha doğal ortamlarda uygulamaya ve geliştirmeye başlar. Oyuncakları ve oyunları evin diğer odalarında, okulda ve akranlarıyla aynı ortamda genellediğinde, bu sayede çocuk sosyal ortamlarda öğrendiği becerileri kullanabilir. Okul öncesi etkinlikler bu aşamada olmazsa olmazdır.
Meryem Yerli, söz konusu özel eğitim programları hayata geçirmek olduğunda, üst düzey kalite standartlarında hizmet anlayışı ile çocuklarınızın geleceğine yatırım yapmanızı sağlar. Uzun yıllardan süregelen özel eğitim kalitesini deneyimlemek ve otizmli çocukların yetişkin olduğunda daha sosyal ve uyumlu bir birey olmasını sağlamak için web sitemizde yer alan iletişim numaralarını kullanarak hemen bizimle irtibat kurabilirsiniz. Meryem Yerli; özel eğitimde kalite ve güvenin tek adresi olmaya devam ediyor.
